ეთერ ჯიშკარიანი

დაიბადა 1936 წლის 7 ნოემბერს . დაამთავრა თელავის მე-3 საშუალო სკოლა  და იმავე წელს ჩაირიცხა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფილოლოგიური ფაკულტეტის ჟურნალისტიკის განყოფილებაზე.

1958 წლის ნოემბრიდან მუშაობდა გამომცემლობა ,,ნაკადულში“ რედაქტორად. მისი წერილები იბეჭდებოდა სხვადასხვა ჟურნალ-გაზეთებში. გამომცემლობაში მუშაობის პერიოდშივე თარგმნა კონსტანტინე პაუსტოვსკის რამოდენიმე ნაწარმოები. 1967 წელს გამოიცა ბორის კოსტიუკოვსკის ,,მოგზაურობა მზისკენ“.

1981 წელს ეთერ ჯიშკარიანმა მუშაობა დაიწყო საქართველოს ჟურნალისთა კავშირში კონსულტანტად. უნივერსიტეტის დამთავრების პერიოდიდან გამოქვეყნებული აქვს უამრავი სტატია სხვადასხვა ჟურნა-გაზეთებში.

   ,,არასოდეს მიფიქრია ჩემი თავის წარმოჩენაზე, არც ჩემს ცხოვრებაზე მილაპარაკია, მეგობრებმაც კი არ იციან ბევრი რამ, ფოტოც არ გადამიღია სპეციალურად, სადმე გამოსაქვეყნებლად. . . „

მან შეძლო  და 20 წლის წინ ისეთი ჯილდო დაუწესა ჟურნალისტებს, რაც დღემდე საოცნებო გახლავთ და სიამაყით ავსებს თითოეულ დაჯილდოებულს.  2002 წელს დააარსა ჟურნალისტთა საერთაშორისო  ჯილდო ,,ოქროს ფრთა“.

,,ოქროს ფრთის სახით თქვენ ისეთი ნერგი ახარეთ, რომელიც სულ უფრო გაძლიერდება და დღეგრძელ  სიცოცხლეს დაიმკვიდრებს ... " 

                                                                                                              კახი კავსაძე  
                                                                                                                                                  საქ. დამსახურებული მსახიობი
                                                                                                                                                          ,,ოქროს ფრთის ლაურეატი"

2007 წელს დაარსდა  გაზეთი ,,ლამპარი“, რომელიც სამი წლის მანძილზე, თვეში ერთხელ გამოდიოდა და ვრცელდებოდა საზღვარგარეთ ქართულ სათვისტომოებში.

                                                                                     ,,ვითარ რწმენა,
         მზის სხივებით მოწნული,
        დღეს, ,,ლამპარი"
        გახლავთ
        კეთილმორწმუნის. 
                                                                                                       
                                   ჯ. ჩარკვიანი                                 

  ეთერ ჯიშკარიანის თაოსნობით გამოიცა ,,ოქროს ფრთის“ ლაურეატების ხუთტომეული და ცალკე პერსონებზე 25 დასახელების წიგნი.

2008 წელს დააარსა  მხატვარ ზურაბ წერეთელის სახელობის პრემია.

     

 

მე თიხას სული ჩავბერე და გავაცოცხლე ...

    ნინო სიდამონიძე - კერამიკოსი ქალი თელავიდან  დაიბადა ქ.თელავში. დაამთავრა მე- 4 საჯარო სკოლა და სწავლა გააგრძელა ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ისტორიის ფაკულტეტზე. მშობლიურ ქალაქთან განშორება დიდხანს ვერ შეძლო და ახლა მუშაობს ქ. თელავის მეფე ერეკლე მეორის სახელობის N1 საჯარო სკოლაში, ისტორიის და სამოქალაქო განათლების პედაგოგად. დაკავებული სამუშაო გრაფიკის მიუხედავად, მაინც ახერხებს დრო ხელოვნებას დაუთმოს რადგან მიაჩნია, რომ ხელოვნება ადამიანისთვის სამყაროს აღქმის საშუალებაა. თავდაპირველად ხატავდა, შემდეგ დაინტერესდა დიზაინით. ამჟამად ცდილობს ძალები ქართულ კერამიკაში მოსინჯოს, სხვადასხვა სახის ნაკეთობების შესაქმნელად.

,,ყველა ნივთს დიდი სიყვარულით ვქმნი. გულით მინდა რომ ჩემმა შექმნილმა ნივთებმა მომხმარებლის გულები მოიგოს. თვითონ მოვიპოვებ თიხას,ვამუშავებ და ვამზადებ ქართული თიხისაგან სამკაულებს და არა მარტო სამკაულებს. თიხისაგან ვქმნი ნივთებს სადაც ჩემი შინაგანი ბუნებაა გადმოცემული. მან სულიერი სამყაროს გასაღები მაპოვნინა" 

ცისია ჩხუბიანიშვილი

ცისია ჩხუბიანიშვილი დაიბადა 1936 წლის 1 დეკემბერს ქ. თელავში  ძირძველ ქართულ ოჯახში. განთქმული იყო მათი ზვრები ქვევრ-მარანი და რთველი რუისპირში, რაც აღბეჭდილია ვასილ როინიშვილის სურათში ,,ჩხუბიაანთ რთველი". დღესაც ეს ადგილი ჩხუბიაანთ უბნად არის ცნობილი, სადაც შემორჩენილია ,,ჩხუბიაანთ ეკლესია."  1954 წელს დაამთავრა თელავის ქალთა პირველი საშუალო სკოლა და ნიკო სულხანიშვილის სახელობის მუსიკალური სკოლა.

1954-1959 წლებში სწავლობდა საქართველოს სასოფლო-სამეურნეო ინსტიტუტში მცენარეთა დაცვის სპეციალობაზე. მონაწილეობდა მოსკოვის ტიმირიაზევის სახელობის სასოფლო-სამეურნეო აკადემიის სტუდენტთა სამეცნიერო კონფერენციებში.

1959 წელს მუშაობა დაიწყო საქართველოს მცენარეთა დაცვის სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტში. მისი სამეცნიერო საქმიანობა მოიცავდა მავნე მწერებისაგან სასოფლო-სამეურნეო კულტურების, ტყის, დეკორატიული მცენარეების დაცვას გარემოსათვის უსაფრთხო მიკრობიოლოგიური საშუალებებით. 1965 წელს დაიცვა საკანდიდატო დისერტაცია მწერების ვირუსულ პათოლოგიაში.  ცისია ჩხუბიანიშვილის მიერ პირველად საქართველოსათვის „სასარგებლო ვირუსების“ ძიება აღნიშნულია ს. გერშენზონის მონოგრაფიაში —„Тропой Генетики“,1992.

1968-1969 წლებში სამეცნიერო სტაჟირება გაიარა ჩეხოსლოვაკიის მეცნიერებათა აკადემიის ენტომოლოგიის ინსტიტუტში (პრაღა) მწერების პათოლოგიასა და მცენარეთა მიკრობიოლოგიურ დაცვაში, სადაც სახელგანთქმულ მეცნიერ, პროფესორ იაროსლავ ვაიზერთან ერთად გამოქვეყნებულმა შრომებმა საერთაშორისო აღიარება მოუტანა. ცისია ჩხუბიანიშვილის მიერ გამოვლენილი და აღწერილი მეცნიერებისათვის ახალი ვირუსების სახეობები შეტანილია კატალოგში — В. В. Гулий „Микроорганизмы полезные для виометода“, Издательство „Наука“, 1981.

1973 წელს, როგორც სსრკ სასოფლო-სამეურნეო დელეგაციის წევრი მივლინებული იყო იაპონიაში, საიდანაც მის მიერ ინტროდუცირებული ვირუსების ახალი სახეობები საბჭოთა კავშირის მთელი რიგი სამეცნიერო ცენტრების კვლევის საგანი გახდა.

1988 წელს ცისია ჩხუბიანიშვილმა ი. შმალგაუზენის სახელობის უკრაინის მეცნიერებათა აკადემიის ზოოლოგიის ინსტიტუტში დაიცვა დისერტაცია ბიოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორის სამეცნიერო ხარისხის მოსაპოვებლად. იგი მონაწილეობდა საქართველოში, ყოფილი საბჭოთა კავშირის რესპუბლიკებში და უცხოეთის ქვეყნებში (რუსეთი, ჩეხოსლოვაკია, პოლონეთი, ბულგარეთი, დანია, გერმანია, იტალია, საბერძნეთი, ისრაელი, ჩინეთი, იაპონია, აშშ) გამართულ კონფერენციებში. გამოქვეყნებული აქვს 100-მდე სამეცნიერო ნაშრომი. საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის ლ. ყანჩაველის სახელობის მცენარეთა დაცვის სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტში ხელმძღვანელობდა ბიოლოგიური კონტროლის განყოფილებას. მისი საშუალებით აშშ საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს ეგიდით, საფუძველი ჩაეყარა სამეცნიერო ურთიერ
თობას ისრაელსა და საქართველოს შორის.

2011 წელს მიიღო ,,100 საუკეთესო პედაგოგის“ ტიტული, ხოლო 2014 წელს გახდა თელავის საპატიო მოქალაქე.

დარეჯან ჭანკოტაძე

 

დარეჯან ჭანკოტაძე -   ლიტერატორი (პედაგოგი). მრავალი ლექსის, პიესის, სცენარისა და ნარკვევის ავტორი,  2016 წელს  ქ. თელავის საპატიო მოქალაქე  .  

დაიბადა 1938 წლის 30 ოქტომბერს ქ. თელავში. 1967 წელს დაუსწრებლად დაამთავრა ი. გოგებაშვილის სახელობის თელავის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტი სპეციალობით ქართული ენა და ლიტერატურა. 

წლების განმავლობაში მუშაობდა  თელავის სახელმწიფო დრამატულ თეატრში ტექნიკურ რეჟისორად და თელავის რაიონის კულტურის სახლის დირექტორად.

1989 წელს სკოლის პედაგოგიურმა კოლექტივმა აირჩია თელავის N1 საშუალო სკოლის დირექტორად. 15 წელი  მუხლჩაუხრელად ემსახურა  სკოლას.  მისი დირექტორობის პერიოდში სკოლამ მიიღო იუნესკოს ასოცირებული წევრის   საუნივერსიტეტო სკოლის სტატუსი. სკოლამ დაიკავს საქართველოს სკოლების ათეულში მეექვსე ადგილი; მიენიჭა მეფე ერეკლეს სახელი, გაიხსნა წმინდა ნინოს სახელობის კლასი და საბავშვო თეატრი. 

დ. ჭანკოტაძის დირექტორობის პერიოდში გაცვლითი სასწავლოს პროგრამით წელიწადში ერთხელ სკოლის 2-3 მოსწავლე  იგზავნებოდა ამერიკის შეერთებულ შტატებში.  დარეჯან ჭანკოტაძემ სკოლას მიუძღვნა წიგნი ,,ერის საგანძური“. 

 თელავზე უზომოდ შეყვარებულმა ძმასთან ერთად დაწერა  წიგნი ,,ნოსტალგია“.  წიგნში მოცემულია დარეჯან ჭანკოტაძის ლექსები და ვახტანგ ჭანკოტაძის მოთხრობები.

იგი ეძღვნება კახეთს, ქალაქ თელავს და თელაველებს, თუმცა მხატვრული ღირებულებებით საინტერესო და მიმზიდველი იქნება სრულიად საქართველოს წიგნის მოყვარულთათვის.

 

მეფის ქალაქი

გომბორის ქედზე  მკვიდრად შეფენილს,

მზის სხივი ადგას ერეკლეს ქალაქს,

მკერდმოქარგული კახეთის გული,

ათას იდუმალ ოცნებას მალავს.

ჩაფიქრებული ჭადარი ბრძენი,

ალაზანზე კი ტალღები ღელავს,

სულხანიშვილი ჰანგების მუზას,

ძველი თელავის აწმყოში ხედავს.

სასახლის კარზე ხმატკბილი მგოსნის -

ბესიკის ფიქრებს ყორანი სერავს,

ნადიკვარზე კი მოუწყენია

რჩეულიშვილის მკერდთეთრა მერანს.

ვახვახიშვილის ციხე-კოშკებთან,

ყემოღერილი ვარდები ღელავს,

ახვლედიანი ჯადოსნურ ფუნჯით.

ქუჩებს უქარგავს მშობლიურ თელავს.

ზაირა არსენიშვილი

 

ზაირა არსენიშვილი - მწერალი რომელიც ბოლო წლების ლიტერატურულ აღმოჩენად იქცა. დაიბადა 1930 წლის 30 ნოემბერს ქალაქ თელავში. მშობლიური სახლი და ქალაქი ზაირა არსენიშვილისთვის განსაკუთრებით ძვირფასი იყო და თავისი შემოქმედებით მან თელავი ქართულ ლიტერატურულ რუკაზე ერთ-ერთ გამორჩეულ ადგილადაც მონიშნა. დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფილოლოგიის ფაკულტეტი 1954 წელს, 1956 წელს თბილისის II სამუსიკო სასწავლებლის ვიოლინოს კლასი. მუშაობდა მუსიკის პედაგოგად. 1957–1971 წლებში უკრავდა თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრის ორკესტრში. 1972 წლიდან იყო კინოსტუდია "ქართული ფილმის" მწერალთა გაერთიანების" კინოდრამატურგი, 1975 წლიდან მეორე შემოქმედებითი გაერთიანების რედაქტორი. 70-იანი წლების დასაწყისიდან მუშაობდა კინოში, კინორეჟისორ ლანა ღოღობერიძესთან თანაავტორობით დაწერა სცენარები ყველა მისი ფილმისთვის: „როცა აყვავდა ნუში“ , „აურზაური სალხინეთში“ , „რამდენიმე ინტერვიუ პირად საკითხებზე“ , ერლომ ახვლედიანთან ერთად — სსრკ სახელმწიფო პრემია), „დღეს ღამე უთენებია“ საქართველოს სახელმწიფო პრემია „ხუთწლედის მატიანე“), „ორომტრიალი“ , „ვალსი პეჩორაზე“.

 

ზაირა არსენიშვილის ეპოქალური რომანი “ვა, სოფელო…”, რომელიც პირველად 2003 წელს გამოიცა, მკითხველის ფართო წრეებისთვის შეუმჩნეველი დარჩა. თუმცა კი, წიგნი კრიტიკოსებმა მოიწონეს, მწერალი კი ფემინისტური ლიტერატურის ერთ-ერთ ყველაზე საინტერესო წარმომადგენლად მიიჩნიეს.  რომანში „ვა, სოფელო…“ მოქმედება ვითარდება თელავში მე-20 საუკუნის 20-50-იან წლებში. პატარა ქალაქისა და მის მკვიდრთა – სამი ქალის – ცხოვრების ისტორიის მაგალითზე მკითხველი დაინახავს საქართველოს იმდროინდელ ისტორიას: თელაველებისა და, ზოგადად, ქართველი ხალხის ყოფას, ქალაქის კულტურულ ცხოვრებას, გლობალურ პოლიტიკურ ძვრებს, 20-30-იანი წლების ტერორს…

    რომანში “ვა, სოფელო” ბევრი რამაა მომნუსხველი, მაგრამ მათ შორის ერთ-ერთია ქალებს შორის უბადლო მეგობრობის, მხარდაჭერისა და ურთიერთგაგების შთამაგონებელი ეპიზოდებია, რაზეც რატომღაც იშვიათად საუბრობენ ხოლმე: 

  "ოჰოჰო, როგორ დასცინოდა [მაკა] ყველასა და ყველაფერს: თავის თავსაც, ყოფილ საქმროებსაც, სიბერესაცა და სიკვდილსაცა, რომელსაც თავის უკანასკნელსა და ყველაზე ერთგულ საქმროს უწოდებდა: "აი, ვინ არ გიღალატებს, ევავ, აი, ვინ იქნება შენი ერთგული საუკონოდა და სამარადჟამოდ. ჰოდა, მე თუ სამოთხეში მიკრეს თავი, როგორც უმანკო ქალწულსა, იცოდე, არ შეშინდე, გამოვიპარები და შენთან მოვალ ჯოჯოხეთში, დავსხდებით ცეცხლთან და მივეფიცხებით მუგუზლებს", — ვკითხულობთ წიგნში.

ზაირა არსენიშვილის კიდევ ერთი რომანია რომანია ,,რეკვიემი  ბანის, სოპრანოსა და შვიდი ინსტრუმენტისთვის, ანუ ახალგაზრდა მთხზველის პორტრეტი“ .

ზაირა არსენიშვილს ეკუთვნის მოთხროვბათა კრებული  ,,კენჭები", როელმაც გამოქვეყნებისთანავე მიიპყრო საზოგადოების ყურადღება.  თავმოყრილია სხვადასხვა კრებულიდან თუ პერიოდიკიდან ამოკრებილი გამორჩეული ნაწარმოებები.

„კოლაჟი მთვარის შუქზე“ მწერლის მესამე რომანია. წიგნში მოქმედება ხდება XX საუკუნის მეორე ნახევრის თელავში და მკითხველს ცოცხლად წარმოუდგენს არა მხოლოდ იმდროინდელ თელავს, არამედ ზოგადად საქართველოს გასული საუკუნის 60-იანიდან 90-იან წლებამდე. რომანის მთავარი გმირი თიკო თელავის მუზეუმის ახალგაზრდა თანამშრომელია, რომელიც წიგნს წერს მეფე ერეკლეზე. თიკოს თავისზე ბევრად უფროსი კაცი შეუყვარდება. აქვს კი ამ სიყვარულს რაიმე მომავალი? არავინ უწყის... უაღრესად საინტერესო პერსონაჟების მთელი გალერეა, რომელიც იმდროინდელი პოლიტიკური და საზოგადოებრივი მოვლენების ფონზე იშლება და ჩვენი ქვეყნის უახლესი ისტორიის შესანიშნავი ლიტერატურული ინტერპრეტაციაა.  

ზაირა არსენიშვილი 2015 წლის 9 აგვისტოს 81 წლის ასაკში გარდაიცვალა და დაკრძალულია მშობლიურ ქალაქ თელავში. 

ძუძუს კიბოს წინააღმდეგ ბრძოლის კამპანია

ბიზნესლიდერთა ფედერაცია „ქალები მომავლისთვისა“ „ეივონ კოსმეტიკს საქართველოს“ ფინანსური მხარდაჭერით იწყებს საქველმომედო პროექტს.

 

პროექტის მიზანია ოქტომბერში, ძუძუს კიბოს შესახებ ცნობიერების ამაღლების საერთაშორისო თვესთან დაკავშირებით ერთობლივი საქველმოქმედო კამპანიის განხორციელება ქვეყნის მასშტაბით. უფრო კონკრეტულად კი საქართველოს 10 რეგიონში მცხოვრები ნებისმიერი ასაკის ქალი უფასოდ მიიღებს. 

• ძუძუს კიბოს სკრინინგისთვის საჭირო მამოლოგის, ენდოკრინოლოგისა და რადიოლოგის მომსახურებას.

კამპანია განხორციელდება 8-31 ოქტომბრის პერიოდში და არჩევანი შეჩერებულია კონკრეტულად იმ რეგიონებზე, სადაც არ მოქმედებს სახელმწიფო სკრინინგ პროგრამა. შესაბამისად, აღნიშნული სერვისები ხელმწისაწვდომი არ არის ადგილობრივი მოსახლეობისათვის. 

მომსახურებით სარგებლობისათვის საჭიროა, მსურველებმა აღნიშნული რეგიონებიდან დარეკონ ცხელ ხაზზე - 0322 500 001 და წინასწარ ჩაეწერონ კონსულტაციაზე. 

ეს რეგიონებია: მესტია, ბორჯომი, ამბროლაური, ონი, გარდაბანი, ოზურგეთი, ქობულეთი, ჭიათურა, ზესტაფონი და თელავი. მომსახურების განრიგი რეგიონების მიხედვით და კლინიკების ჩამონათვალი კი ასეთია: 

N	ქალაქი	თარიღი	ლოკაცია	სამუშაო გრაფიკი
1	მესტია	8-10 ოქტომბერი	შპს "მესტიის საავადმყოფო-ამბულატორიული გაერთიანება"-დაბა მესტია, ქუჩა გაბლიანი	09:30-19:30
2	ბორჯომი	11-12 ოქტომბერი	შპს ჯეო ჰოსპიტალს ბორჯომის მრავალპროფილური სამედიცინო ცენტრი-ქ. ბორჯომი, სააკაძის ქ. 3	09:30-19:30
3	ამბროლაური	13-14 ოქტომბერი	შპს „რეგიონული ჯანდაცვის ცენტრი“ -ქ. ამბროლაური, ბრატისლავა-რაჭის ქ. N11	12:00-19:30/09:30-20:00
4	ონი	15-16 ოქტომბერი	შპს „რეგიონული ჯანდაცვის ცენტრი“ -ქ. ონი, ვახტანგ მე-6 ქ. 10	09:30-20:00
5	გარდაბანი	18-19 ოქტომბერი	შპს ჯეო ჰოსპიტალს გარდაბანის მრავალპროფილური სამედიცინო ცენტრი-ქ, გარდაბანი, ლესელიძის ქ. 1	09:30-19:30
6	ოზურგუთი	20-21 ოქტომბერი	შპს მედალფა-ქ. ოზურგეთი, ნინოშვილის ქ. 3	12:00-19:30/09:30-20:00
7	ქობულეთი	22-23 ოქტომბერი	ბომონდი ქობულეთის ცენტრალური საავადმყოფო-ქობულეთი, 26 მაისის ქ. N2	09:30-19:30
8	ჭიათურა	25-26 ოქტომბერი	შპს ჯეო ჰოსპიტალს ჭიათურის მრავალპროფილური სამედიცინო ცენტრი-ქ. ჭიათურა, ჭანტურიას ქ. 20	09:30-19:30
9	ზესტაფონი	27-28 ოქტომბერი	შპს ჯეო ჰოსპიტალს ზესტაფონის ამბულატორიული ცენტრი-ქ. ზესტაფონი, აღმაშენებლის ქ. 85	09:30-19:30
10	თელავი	30-31 ოქტომბერი	შპს ნოვომედი-ქ. თელავი, ჭავჭავაძის გამზ. 51	11:00-19:30/09:00-20:00